‎ستەم لەسەر حیسابی ئێمە بەردەوامە من ئەمە نەک هەروەک ڕۆژنامەنووسێک، بەڵکو وەک کوردێک دەنووسم. وەک دەنگێک بۆ گەلەکەم - گەلێک کە بۆ چەندین نەوە خەباتیان کردووە بۆ مانەوەی خۆیان و چەندین جار لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە بێهیوا بووە.

چونکە لە کاتێکدا سەرکردە سیاسیەکانی ئەوروپا بە گەرمی باس لە دیموکراسی و مافی مرۆڤ و ئازادی دەکەن، واقیع بۆ ئێمەی کورد بەردەوامە لە کابوسێکی گۆشەگیری و بێدەنگی و خوێن، گەلێک کە لە دەنگی بێبەش کراوە کورد بوون لە تورکیا لە ساڵی ٢٠٢٥ تا ئێستاش لە ترسی بەردەوامدا دەژی. قسەکردن بە زمانی خۆت، بانگکردنی منداڵەکەت بە ناوێکی کوردی، داوای سەرەتاییترین مافەکانت - هەموو ئەمانە دەبنە هۆی دەستگیرکردن، هەراسانکردن یان ساڵانێک لە پشت مێزی دادگا.

ڕۆژنامەنووسان لەسەر نوسینی ڕاستییەکان زیندانی دەکرێن سیاسەتمەدارانی هەڵبژێردراو لە کارەکانیان دوورخراونەتەوە، پارتەکانیان وەک هەڕەشە بۆ سەر دەوڵەت مارکە دەکرێن مرۆڤە ئاساییەکان تەنها لەبەر ئەوەی ڕەتیدەکەنەوە نکۆڵی لە ناسنامەکەیان بکەن، لە تاوانباردا کورت دەکرێنەوە.

‎کولتوری کوردی دەژی، بەڵام ڕێگە نادرێت گەشە بکات، لە سێبەردا، لە چرپەدا، لە دایک و باوکێکدا کە بە هێمنی منداڵەکانیان فێری وشە بە زمانی کوردی دەکەن و لە هەمان کاتدا ئاگاداریان دەکەنەوە: "لە قوتابخانەدا ئەمە بە دەنگی بەرز مەڵێن، دەکرێت مەترسیدار بێت." ئێمە کە لە بەرەکانی پێشەوە بووین دژی داعش جیهان زوو لەبیری دەکات، بەڵام هەرگیز لەبیرمان ناچێت. ئەوە هێزە کوردییەکان بوون – ژن و پیاو – کە لە بەرەکانی پێشەوە بوون لە دژی تاقمی تیرۆریستی داعش. ئەوە گوندەکانمان، جەستەمان، ژیانمان بوون کە لە پێش پێشکەوتنی تاریکیدا هەموو جیهان دەلەرزین، قوربانییان دا.

‎ئێمە نەک تەنها بۆ مانەوەی خۆمان، بەڵکو بۆ مرۆڤایەتی خەباتمان کرد، پێشمەرگە و سەربازانی یەپەژەمان باری شەڕێکیان هەڵگرت کە تەنیا هی ئێمە نەبوو، کاتێک دەوڵەتەکانی تر چاویان لێ دوور خستەوە، کاتێک سوپای دیکە هەڵهاتن، ئێمە وەستاین.

ئێمە باجی کۆتاییمان دا، وە سوپاسەکە چی بوو؟ کاتێک ڕوناکی میدیاکان کوژایەوە، ئێمە بە تەنیا ماینەوە، ئەو قارەمانانەی سەردەمانێک لە ڕۆژئاوا ئاهەنگیان بۆ دەگێڕا، ئێستا ڕووبەڕووی دیواری زیندان و گوللەی نوێی زیندان دەبنەوە – ئەمجارەیان لە دەوڵەتێکەوە کە خۆی بە دیموکراسی ناودەبات.

خیانەتی جیهان – و بێدەنگی سوید ڕەنگە بە ئازارترین شت تەنها خودی توندوتیژییەکان نەبێت، بەڵکو پاسیڤیەتی جیهان بێت. یەکێتی ئەوروپا ڕێککەوتنێک لەگەڵ تورکیا واژۆ دەکات، ناتۆ ڕێگە بە هاوپەیمانێک دەدات مافەکانی مرۆڤ لە پێ بخات بەبێ ئەوەی لێکەوتەی لێبکەوێتەوە، وە سوید – وڵاتی من بەقەد وڵاتی ئێوە – کە ئەوەندە دەیەوێت وەک دەنگێک بۆ ئازادی لە جیهاندا بوەستێت، لەناکاو بێدەنگ بووە.

‎سیاسەتمەدارانی سوید سەردەمانێک لەسەر سێرگێڵس تۆرگ وەستابوون و ستایشی ئازایەتی ژنانی کوردیان لە کۆبانێ دەکرد، ئێستا چۆن بێدەنگی هەڵدەبژێرن؟

حکومەتێک کە لە هەمان کاتدا باسی ئازادی و دادپەروەری بکات، چۆن دەتوانێت لە بەرامبەر ستەمێکی سیستماتیکیدا کە ڕاست لەبەردەم چاوماندا ڕوودەدات، پاسیڤ بمێنێتەوە؟ ئێمە داوای ئیمتیاز ناکەین – داوای ماف دەکەین ئێمەی کورد داوای زیاتر لەوە ناکەین کە مافی هەموو مرۆڤێکە: بە زمانی خۆمان قسە بکەین، بەبێ ترس بژین، کەلتوورەکەمان پراکتیزە بکەین و بە مەرجی یەکسان بەشداری کۆمەڵگا بکەین. بەڵام تا دونیا بەردەوام بێت لە چاو لێکردن، تا کورد لە گەمەی شەترەنجی زلهێزەکاندا کورت بکرێتەوە بۆ پیاوێک، ستەمەکە بەردەوام دەبێت.

‎ئێمە داوای ئیمتیاز ناکەین – داوای ماف دەکەین ئێمەی کورد داوای زیاتر لەوە ناکەین کە مافی هەموو مرۆڤێکە: بە زمانی خۆمان قسە بکەین، بەبێ ترس بژین، کەلتوورەکەمان پراکتیزە بکەین و بە مەرجی یەکسان بەشداری کۆمەڵگا بکەین، به ڵام تا دنیا بەڕدەوام بێت له سه یرکردنی لایه کی دیکه ، تا کورد له گه مه شه شه نجه ی زلهێزه کانی زلهێزه کاندا بۆ پیوه یه ک کورت ببێته وه، سته م و زوڵم به ڕده وام ده بێت.

کاتی ئەوە هاتووە سوید و جیهان واز لە دووڕوویی بهێنن، ناتوانیت لە ئۆکرانیا باسی مافی مرۆڤ بکەیت بەڵکو لە دیاربەکر لە بەرامبەر مافی مرۆڤ بێدەنگ بیت، ناتوانیت ستایشی سەربازانی کورد بکەیت کاتێک شەڕی داعش دەکەن، ئینجا کاتێک شەڕ تەواو بوو خیانەت لە گەلەکەیان بکەیت. تانەدانێک و ئاگادارکردنەوەیەک من ئەمە وەک تانەدانێک دەنووسم، بەڵام وەک ئاگادارکردنەوەیەک.

ستەم هەرگیز ناتوانێت سەقامگیری بنیات بنێت، کاتێک دەوڵەتێک لە ملیۆنان کەس لە سەرەتاییترین مافەکانیان بێبەش دەکات، ئەوە بۆ ئێمە تەنیا کارەسات نییە، هەڕەشەیە بۆ سەر ئایندەی تەواوی ناوچەکە، ئەمڕۆش کورد لە هێڵی پێشەوەیە. نەک تەنها دژی گەڕانەوەی داعش، بەڵکو دژی چەوساندنەوە، دژی لەناوبردن، دژی لەبیرچوونەوە.

بەڵام ناتوانین بۆ هەمیشە بە تەنیا بوەستین، جیهان دەبێت لایەنێک هەڵبژێرێت، ئایا بەردەوام دەبیت لە ڕێگەدان بە بێدەنگی هاوبەشی خۆت، یان لە دیوی ڕاستی مێژوودا دەوەستیت؟ ئێمەی کورد باجی ئازادیمان داوە، ئێستا نۆرەی تۆیە کە نیشان بدەیت کە ئایا بەڕاستی وشەکانی “مافی مرۆڤ” مانای هیچیان هەیە؟

شەم شەمەیی
 ڕۆژنامەنووسی کوردی سویدی