|
ماڵئاوایی چرایەک بەرەو گۆڕستانی چراکان
نوسەر و روناکبیر و ئەستێرەی ئاسمانی ئەدەبی کوردی و شۆڕشگێڕ و بەرهەڵستکاری داگیرکەران و پێشمەرگە و کەڵەشاعیر و شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس، پاش نیو سەدە لە خزمەت بە ئەدەب و زمان و فەرهەنگ و کەلتور و رەسەنایەتی وشەی کوردی کۆچی دوایی کرد.
شێرکۆ بێکەس، شاعیری ئازادی و بەرگریکاری ژن و ئەوینی پاک و خۆشەویستی بێخەوش، شاعیری ئەنفال و کیمیابارانی هەڵەبجە و کوێرەکانییەکانی گەرمیان و ژنە رەشپۆشەکانی پاش ئەنفال و منداڵە هەژارەکان و ماڵە بێ نەواکان، شاعیری رۆژانی ئاوارەیی و ژیانی کولەمەرگی سەردەمی شۆڕش و بەگژداچونەوەی دوژمنانی کورد، یەکێکە لە وەرچەرخێنەرانی شیعری کوردی و نزیکەی نیو سەدە پێش ئێستا رێچکەیەکی نوێی ئەدەبی کوردی گرتەبەر و هەنگاوێکی گەورەی لە ئەدەبی کوردیدا بڕی.
شێرکۆ بێکەس، شاعیری دژی نادادی و نایەکسانی و دژە ستەمکار و نەوای زوڵملێکراوان، بەدرێژایی نیو سەدە بە دەستێک قەڵەمێک پڕ لە چامەی رەنگین و بە دەستەکەی تری چەکی بەرگری لە دۆزی کوردی هەڵگرتبو، بێکەس توانی ئیستاتیکا لە نێوان شۆڕش و دڵداری و گوڵ و گولەی بەرگری و هەستی ناسک و توڕەبونی شاعیرانە بخولقێنێت، کەڵەشاعیرەکەی کورد ئاوێتەیەکی دروستکرد لە ئەڤینی ژن و توڕەبون لە پێناو خاکدا، لە سوتان بۆ نیشتیمان و باوەشکردنەوە بۆ جوانییەکانی ناوی، ئاوێتەیەک کە هەرگیز هیچ توخمێکی شیعریی نەکردە قوربانیی توخمێکی تر و لێزانانە هەرەمێکی بنیاد نا، کە بە درێژایی تیشکی رۆژ و گەورەیی ئەوین و خۆشەویستی خاک و ئازارەکانی ئاوارەیی.. پانتایی لە دڵی هاونیشتمانەکانیدا داگیرکردبو.
دیاری قەرەداغی، یەکێک لەو هونەرمەندانەی کە ژمارەیەک شیعری شاعیری گەورە شێرکۆ بێکەسی کردوە بە گۆرانی، بە (سبەی) وت، زۆر ئاستەمە بتوانین قسە لە سەر گەورەیی و دانیسقەیی و ئیستاتیکای ناو شیعرەکانی شاعیری گەورە شێرکۆ بێکەس بکەین، چونکە چەندین رەخنەگر و نوسەر توانیویانە جەخت لە سەر ئەوە بکەنەوە، کە دوبارە بونەوەی شێرکۆ بێکەس لە ئەدەبی کوردیدا ئاستەمە.
وتیشی، وەکچۆن نالی و سالم و کوردی خاڵی وەرچەرخان بون، دەتوانین بڵێین شێرکۆ بێکەسیش خاڵی وەرچەرخان بو لە ئەدەبی کوردیدا، چونکە خاوەنی زمانێکی تایبەت بو کە بتوانین بڵێین ئەمە زمانی شێرکۆ بێکەسە، هاوکات فەرهەنگێکی دەوڵەمەند و زمانێکی پاراوی هەبو، کە زمانێکی کوردی جوان بو.
شێرکۆ و شۆڕش
شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس، یەکێک بوە لەو نوسەرانەی کورد بە هۆی هەڵوێست و خەباتکردن لە پێناو گەلەکەیدا زۆرترین ئاوارەیی و ئازاری چەشتوە، ئەو کە ساڵی ١٩٦٨ یەکەم دیوانی خۆی بە ناوی (تریفەی هەڵبەست) بڵاوکردوەتەوە، دواتر لە لایەن رژێمی بەعسەوە دوچاری دورخستنەوە لە نیشتیمان دەبێتەوە، بەڵام ئەوە ناتوانێت شێرکۆ و بەرهەڵستکاری لەیەک دابڕێت و لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی پێشودا، لە گەڵ کۆمەڵیک هاوڕێیدا گروپی روانگە دادەمزرێنێت و دەبێتە سەرەتایەک بۆ شیعری تازەگەری کوردی.
پاش هەڵگیرسانەوەی شۆڕشی نوێی گەلی کورد، شێرکۆ بێکەس یەکێک دەبێت لە ئەندامە سەرەتاییەکانی شۆڕش و بە نوسین و شیعر و پەخشانەکانی ورەی پێشمەرگەی بەرزدەکردەوە.
نەوشیروان مستەفا ئەمین، یەکێک لە هاوڕێ دێرینەکانی شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس دەڵێت: له‌مێژبو له‌گه‌ڵ شێرکۆ دوربه‌دور ناسیاویمان هه‌بو، ئه‌گه‌رچی له بیروباوه‌ڕی سیاسیدا بۆچونمان جیاواز بو، به‌ڵام من هه‌میشه به ڕێزێکی زۆره‌وه له شعره‌کانی شێرکۆم ده‌ڕوانی، ئه‌وکاته‌ی له "ڕوانگه"دا بانگی نوێ کردنه‌وه‌ی ئه‌ده‌بی کوردیان دا، رێزی لای من زیاتر په‌یدا کرد.
پاش ئەوەی شۆڕشی نوێ هەڵدەگیرسێت و ئەو دو هاوڕێیە زیاتر لەیەک نزیک دەبنەوە، دواتر پەیوەندی نێوانیان توندوتۆڵتر دەبێت، ئەوەتا نەوشیروان مستەفا ئاماژە بەوەدەدات، ئیتر له هه‌ڵوێستی سیاسی دا له‌یه‌کتری نزیک که‌وتینه‌وه، نامه‌یه‌کم بۆ نارد و ئه‌ویش وڵامی دامه‌وه. ئیتر ئاڵوگۆڕی نامه‌مان بێ پسانه‌وه به‌رده‌وام بو. سه‌یرم کرد شێرکۆ به‌ته‌نیا شاعیر نیه، به‌ڵکو رۆشنبیرێکی گه‌وره‌ی کورده، خاوه‌نی بیروڕای سیاسی پێگه‌یشتو کامڵه. ئه‌وه‌نده‌ی تر لای من خۆشه‌ویست بو. زو زو شعری ئه‌نارد له ئێستگه بڵاوده‌کرایه‌وه. شیعره‌کانی له ناوه‌ڕۆک و شێوه‌دا تازه بون و بابه‌تێکی نوێ و داهێنراو بو له شیعری سیاسی کوردیدا. بۆ پێشمه‌رگه و بزواندنی گیانی شۆڕشگێڕانه‌یش له هه‌ناوی مرۆڤی کوردیدا بێ وێنه بو."
یەکێک لە هاوڕێ دێرینەکانی تری ئەو شاعیرە گەورەی کورد رەئوف بێگەردە، ناوبراو پێیوایە شێرکۆ بێکەس کەلتوری بەرگری گەلی کوردە و دەڵێت: شێرکۆ بێکەس کەسایەتییەکی دیاری هەمو کوردستانە لە سەر ئاستی کەسایەتی و شیعر و بەرهەڵستکار و بە هەڵوێست، کە لە هەمو راپەڕین و شۆڕشەکانی کوردا بەشداربوە، شێرکۆ بێکەس کەلتوری بەرگرییە.
ئەو باس لە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی بێکەس دەکات کە لە ناو هیچ شاعیرێکی تری کوردا نەبوە و رونیکردەوە، یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی شێرکۆ بێکەس ئەوە بوە، کە تەنها شیعری نەنوسیوە بۆ شۆڕش، بەڵکو وەک شۆڕشگێڕێکیش خەباتی کردوە و چەکی لەشانکردوە لە پێناویدا.
هاوکات دیاری قەرداغی باس لە لایەنی شۆڕشگێڕیی شێرکۆ بێکەس دەکات و ئەوەی خستەڕو، جگە لەوەش شێرکۆ بێکەس شاعیرێکی شێڕشگێڕ و بەهەڵوێست بو، توانیویەتی پرسە نەتەوەییەکان و شۆڕشگێڕییەکان، بێ ئەوەی بهێڵێت کار لە ستاتیکای شیعر بکات و بڵێت قەزیەکەم کوردییە و شیعرەکە هەرچۆن بێت کێشە نییە، بەڵکو بە پێچەوانەوە توانیبوی باڵانسێک لە نێوان ستاتیکای شیعر و پرسە نەتەوەییەکان راگرێت.
شێرکۆ و شیعر
شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس، لە دنیای ئەدەبی کوردیدا بە پایەیەکی بەهێزی نوێکردنەوەی شیعری کوردی دادەنرێت، ئەو جگە لەوەی چەندین شیعری نیشتیمانی و ئەوینداری نوسیوە، هاوکات وەک فەرهەنگێکی دەوڵەمەند وابوە بۆ زمانی کوردی.
وەک دیاری قەرەداغی هونەرمەند دەڵێت: ئێمە زۆرجار وا دەزانین زمانی کوردی دەزانین، بەڵام کە دەچینە ناو پەیڤ و دێڕ و شیعرەکانی وەک شێرکۆ بێکەس، تێدەگەیەن زمانی کوردی زۆر لەوە دەوڵەمەندترە کە ئێمە دەیزانین.
ئەو هونەرمەندە رونیشیدەکاتەوە، ئەو ریتمە مۆسیقییەی بە گیانی شێرکۆدا تێدەپەڕی، لە کەم شاعیری تردا دەبینرا، ئێمەی هونەرمەندی بواری گۆرانی و مۆسیقا لەوە تێدەگەین کە شاعیرێک چەند ریتمییە و چەند مۆسیقای تێدایە، ئەو شیعرانەی شێرکۆ بێکەس هەڵیدەبژارد لە ناخەوە مۆسیقای تێدابو و سازگاریش بو لە وتندا.
دیاری قەرەداغی بە پێویستی دەزانێت، لە ئایندەدا بەردەوام بین لە گەڵ ئەو دیوان و شیعرە جوانانەی بۆی بەجێهێشتوین، هاوکات پەرتوکەکانی بۆ زمانەکانی جیهان وەرگێڕدرێت و ساڵانە خەڵات و فێستیڤاڵ بە ناوییەوە هەبێت، چونکە شایستەی خەڵاتی نۆبڵ بو، هەرچەندە چەندین خەڵاتی تری لە دەرەوەی هەرێم وەرگرتوە.
شێرکۆ بێکەس خاوه‌نی پتر له (30) كتێبی شیعرییه، به‌شێك له شیعره‌كانی وه‌رگێڕاون بۆ زمانه‌كانی "عه‌ره‌بی و توركی و فارسی و ئینگلیزی و سوێدی و دانیماركی و فه‌ره‌نسی و ئیتالی و ئه‌ڵمانی و هه‌نگاری".
شێرکۆ بێکەس خاوەنی تریفەی هەڵبەست و داڵ و من تینوێتیم بە گڕ دەشکێت و دەربەندی پەپولە و خاچ و مار و رۆژژمێری شاعیرێک و مەرگی زام و مەرگی هەتاو و گۆڕستانی چراکان و پایزەمیوان و کورسی و پیاوێک لە دارسێو و ئەزمون و ئێستا کچێک نیشتیمانمە و ئەسپێک لە پەڕەی گوڵاڵە و هەست و نەست و خێراکە مردن خەریکە بگات و چەندین کۆمەڵە شیعر و دیوانی ترە، ئەو شاعیرە جگەلەوەی چەندین خەڵاتی لە ناوخۆ و دەرەوەی کوردستان وەرگرتوە، هاوکات خەڵاتی تۆخۆڵستی لە وڵاتی سویدیش لە ساڵی ١٩٩٨ وەرگرتوە، کە تایبەتە بە شاعیرە نوێخوازەکان.
ئەوە جگە لەوەی بەشێکی زۆری پانتایی شیعرەکانی بۆ ئازار و داگیرکردنی نیشتمانەکەی و بەگژداچونەوەی داگیرکەر تەرخانکردوە، هەرئەوەشە نوسەران و رەخنەگران بە شاعیری بەرگری ناودەبەن و پێیانوایە، لە ئەدەبی کوردیدا شیعرەکانی بێکەس لە لوتکەدان.
شێرکۆ و هەڵوێست
شێرکۆ بێکەس دەیتوانی وەک کەسێکی ئاسایی و بگرە شاعیرێکی ئاسایی ژیانی بێ کێشە و دەریدەسەری هەبێت، دەیتوانی کارێک بکات هیچ حکومەت و دەسەڵاتدارێکی سەردەمەکەی خۆی لەمپەر نەخەنە بەر کار و ژیان و شوێنی نیشتەجێبونی، بەڵام ئەو شاعیرە گەورەی کورد هەمیشە بە هۆی هەڵوێستەکانییەوە دوچاری دەستگیرکردن و ئاوارەیی و راوەدونان بوەتەوە.
یەکەم هەڵوێستی ئەم شاعیرە ناودارەی کورد وەهای کرد، کە دور بخرێتەوە بۆ ناوەڕاستی عێراق و دوربکەوێتەوە لە ناوەندە رۆشنبیرییەکەی خۆی، بەڵام ئەوەک نەک نەیتوانی شێرکۆ بێکەس بێدەنگ بکات، بەڵکو بونە سەرچاوەیەکی ئیلهام بەخش کە شێرکۆ بێکەسی نیشتیمانپەروەر و ئەدەب پەروەر و شۆڕش پەروەر جۆرێکی نوێ لە شیعری کوردیدا بخولقێنێت، دواتریش بە وشە ناسک و لە هەمان کاتدا تیژی لە بەرگری و شۆڕشگێڕییەکانی تاوی بە ورەی پێشمەرگە دەدا و سەنگەری بەرگری دەکردە گڕکان و دۆزەخی داگیرکەرانی نیشتیمان، وەک نەوشیروان مستەفا دەڵێت، بۆ بزواندنی ورە و گیانی پێشمەرگە بێ وێنە بون.
دواتر و کە رژێم بۆی دەرکەوت ناتوانێت شاعیرێکی یاخی و هاوکات خاوەن بیرۆکەیەکی ئاوس بە خۆشەویستی نیشتیمان و بەرگری لە پێناویدا بێدەنگ بکات، فشارەکانی بۆ سەر ئەو کەڵەشاعیرە چڕتر دەکاتەوە، بۆیە دواتر ناوبراو رودەکاتەشاخ و بە شێوەیەکی پراکتیکی دەبێتە شۆڕشگێڕ و چەکی پێشمەرگایەتی لە شان دەکات.
پاش چەند ساڵێکیش ناوبراو رو لە دەرەوەی کوردستان دەکات و لە کاتی راپەڕینە مەزنەکەی گەلی کورد خۆی دەگەیەنێتەوە کوردستانی ئازادکراو.
هەڵوێستەکانی شێرکۆ بێکەس تەنها لە سەردەمی شاخ و داگیرکردنی کوردستاندا نەبوە، بەڵکو هەڵوێست و شێرکۆ بێکەس بون بە دوانەیەکی لێک دانەبڕاو، بە جۆرێک لە هەرشوێنێکدا شێرکۆی شاعیر و بەهەڵوێست زانیبێتی هەڵوێست پێویستی بەوە، درێغی نەکردوە و چوەتە بەرەی بە هەڵوێستەکانەوە، ئەوەتا چەند ساڵێک پاش راپەڕین و ئەوکاتەی خەڵکی کوردستان بە خۆشییەکانی راپەڕینەوە سەرمەست بون، ئەو بۆنی شەڕی براکان دەکات و پۆستی وەزیری رۆشنبیری جێدەهێڵێت و دەستلەکاردەکێشێتەوە.
ئەوە جگە لەوەی پاش ئەوەش بەشداری لە چەندین کەمپەین و گردبونەوە و داواکاریدا کردوە بۆ کۆتاییهاتنی شەڕی براکان، هاوکات لە دەستگیرکردنی سەرکردەکانی کورد لە پارچەکانی تری کوردستان و تۆپبارانکردنی سنورەکان و هەمو پرسە نەتەوەییەکاندا هەڵوێستی هەبوە و بێ دەنگی بۆ تەنها چرکەیەکیش نەبوەتە هاوڕێی شێرکۆ.
شێرکۆ بێکەس لە سەروبەندی خۆپیشاندانەکانی ١٧ی شوبات و رۆژانی دواتر، کە دەسەڵاتی کوردی خوێنی هاوڵاتییە بێ چەکەکانی رشت و منداڵانی کورد کەوتنە بەر رێژنەی گوللەی دەسەڵاتی خۆماڵی، ئەو شاعیرە هەڵوێستی وەرگرت و هاتە ریزی خۆپیشاندەرانەوە، دواتریش بە بەپەخشانێک وابەستوبەنی خۆی بە سەراکانی ئازداییەوە دەربڕی و بە ئاشکرا رایگەیاند: لە ناوتاندام، لە ریزتاندام.
ئەو هەڵوێستەی شێرکۆ بێکەس وایکرد، دەسەڵاتی کوردی پاش ئەوە هۆڵێکی پێ رەوا نەبینن کە تێکستەکانی تێدا بخوێنێتەوە، ئەوەش لە زاری خۆیەوە کە لە کۆڕێکی گەلەری ئارامدا باسی کرد و هیچیش بەوە نیگەران نەبو، چونکە دەیزانی وەک هەمیشە بوە بە قوربانیی هەڵوێستەکانی خۆی و ئەوەش بەشێکە لە ژیانی شێرکۆ بێکەس، بەڵام کەس لەو بڕوایەدا نەبو لە وەدەنگهاتنی ئەو شاعیرە گەورەی کورد لە سەر رژانی خوێنی گەنجانی کورد بە دەستی کورد، بگاتە رادەیەک کە هاوسەنگەرەکانی دوێنێی تەنها هۆڵێکی بۆ خوێندنەوەی تێکستەکانی پێ رەوا نەبینن، بەڵام هەرکەس ئێستا کچێک نیشتیمانمە بخوێنێتەوە، دەزانێت ئەو کەڵەشاعیرەی کورد، چەند نیگەران بوە لە رشتنی خوێنی منداڵی کورد بە دەستی دەسەڵاتدارەکانی کورد، وەک زۆربەی رەخنەگرانیش ئەوکات باسیان کرد، ئەوە بازێکی گەورەی ئەدەبی بو لە بیرکردنەوەی شێرکۆ بێکەسی شاعیر و بە رونی دەرکەوتوە، کە لە براکانی دوێنێ و شۆڕشەکەی دوێنێ نیگەرانە.
هەر ئەوەش وایکردوە ژەنەراڵی پایز هەڵوێستێکی ئەو شاعیرە ناودارەی بە بیردێتەوە و دەڵێت: هەرچەند دەکەم ناتوانم بڕوا بە مەرگی ئەو بهێنم، شێرکۆ بێکەس نەمردوە و ئەوەتا لە سەرای ئازادیە و بە بەردەمماندا رادەبورێت و شەهیدەکانی ١٧ی شوبات دەلاوێنێتەوە.
شێرکۆ و مەرگ و وەسێتنامە
پاش نیوسەدە لە خزمەت بە ئەدەب و شیعری کوردی و بەرگری لە ناسنامەی کورد بون و بەگژدداچونەوەی داگیرکەرانی خاکەکەی، ئێوارەی چواری ئابی ئەمساڵ، شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس لە نەخۆشخانەی کارۆلینسا لە ستۆکهۆڵمی پایتەختی وڵاتی سوید، بە نەخۆشی شێرپەنجەی سییەکان، دڵی له لێدان كه‌وت.
کۆچی دوایی ئەو شاعیرە گەورەی کورد هەرزو لە میدیاکاندا بڵاوبویەوە و سەرەڕای دەربڕینی سەدان پرسەنامە و هاوخەمی لە ناوخۆی کوردستاندا، میدیا جیهانییەکانیش کۆچی دوایی ئەو شاعیرە ناودارەی کوردیان رۆماڵکرد و هەندێکیان بە باوکی ئەدەبی کوردی و هەندێکی تریان بە نێرۆدای کورد ناویان دەبرد
بی بی سی، جگە لەوەی نوسی شاعیری بەناوبانگی کورد کۆچی دوایی کرد، ژیاننامەکەشی دانا.
هاوکات رۆژنامەی شەرقولئەوسەت لە ژمارەی ئەو رۆژەیدا نوسی "شاعیری گەورەی کورد کۆچی دوایی کرد و پاش خۆی شاکارێکی گەورەی بەجێهێشت".
هەر هەمانڕۆژ، رۆژنامەی سەفیر شێرکۆ بێکەسی چواند بە نێرۆدای شاعیری گەورەی جیهان و نوسیویەتی" نێرۆدای کورد کۆچی دوایی کرد".
لای خۆشییەوە ئیلاف لە مانشێتەکەیدا نوسی " کۆچی دوایی شاعیرە گەورەکەی کورد" و باسی لە رۆڵی ناوبراو کردوە لە ئەدەبی کوردیدا.
ئەوەش جگە لە بڵاوبونەوەی هەواڵەکە لە چەندین سایت و پێگەی تری عەرەبی و جیهانیدا.
هاوکات جگە لەوەی ژوری رۆژنامەوانی بزوتنەوەی گۆڕان پرسەنامەیەکی ئاراستەی بنەماڵە و خانەوادەی ئەو شاعیرە کرد، خودی نەوشیروان مستەفای رێکخەری بزوتنەوەکەش، کە یەکێکە لە هاوڕێ دێرینەکانی ئەو شاعیرە گەورەی کورد، لە پرسەنامەیەکدا کۆچی دوایی شاعیری گەورەی گەلی کورد شێرکۆ بێکەس، بە کۆچی فەرهەنگێکی ئەدەبیاتی کوردی ناوبرد و بە کۆچی یەکێک لە ئەستێرە گەشەکانی شیعری کوردی چواند.
نوسەر و روناکبیر بەختیار عەلی، لە باسی کۆچی دوایی ئەو شاعیرە مەزنەی گەلی کوردا نوسیویەتی: بە بڕوای من شێرکۆ لەوانەیە چەندە بیەوێت، چەندە هەوڵبدات ناتوانێت بمرێت. کورتکردنەوە و وەسفکردنی شێرکۆ لە کارە سەختەکانە. من رستەیەک شک نابەم لەوەسفیدا باسیبکەم، دێڕێکی کنۆت هامبسون نەبێت کە دەڵێت «بلیمەت چەخماخەیەکە، گرمەکەی سەدان ساڵ دەنگدەداتەوە». راستە ئەمڕۆ چیتر روناکی ئەو چەخماخەیە نابینین، بەڵام بە دڵنیاییەوە گرمەی تا سەدان ساڵی تر و ڕەنگە تا دوا کورد لە سەر ئەم ئەستێرەیە بەردەوام بێت. مردنی کتوپڕ نەبو، لەو جێگایەدا هات کە دەبو بێت، وەک خۆی، وەک روداوێک، وەک شتێک دوای خۆی رەنگی دونیا دەگۆڕێت... مردنی وەک شتێک دێت کە پێشتر زۆر بیری لێکرابێتەوە، وەک پلانی بۆ کێشرابێت، وەک ساتێک بێت، لە مێژە خۆی بزانێت لە کوێدایە و کەی دێت. مردن هەمیشە بەشێکی گرنگی جیهانبینی شێرکۆ بوە، بەڵام شێرکۆ لەو شاعیرانەیە کە دەتوانین بە شاعیرانی ژیان ناویان بەرین.
شاعیری کوردپەروەر و ئەستێرەی گەشی ئاسمانی ئەدەبی کوردی شیرکۆ بێکەس، لە وەسێتنامەیەکدا کە لە دیدارێکی رۆژنامەوانیدا ئاشکرایکردبو، داوایکردبو لە ناو پارکی ئازادی و لە تەنیشت مۆنۆمێنتی شەهیدانی ١٩٦٣ی سلێمانیدا بنێژرێت، شێرکۆی شاعیر لە بەشێک لە وەسێتنامەکەیدا دەڵێت ”من نامەوێت لە هیچ كام لە گرد و گردۆڵەكەكاندا بنێژرێم كە دیارن و ناویان ئەبرێ، یەكەم لەبەرئەوەی پڕبونەتەوە و دوەم لەبەرئەوەی من حەز بە قەرەباڵغی زۆر ناكەم، من ئەمەوێ ئەگەر سەرۆكی شارەوانی و ئەنجومەنی شارەوانی شارەكەم رێگەم پێبدا و ئەوەم پێ رەوا ببینن كە لە پاركی ئازادیدا و بە تەنیشت مۆنۆمێنتەكەی شەهیدانی (1963)ی سلێمانیەوە بمنێژن، ئەوێ خۆشترە و تەنگەنەفەس نابم، من حەز ئەكەم بە مردویش نزیكی ئەو خەڵكە‌و ژن و پیاو‌ی شارەكەم و دەنگی مۆسیقا و گۆرانی و هەڵپەڕكێ و یانە جوانەكانی ئەو پاركە بم.
با كتێبخانەكەم و دیوانەكانم و وێنەكانم ببرێن بۆ شوێن مەزارەكەم، با كافتریایەك و باخچەیەكی بچكۆلانە لەو شوێنەدا هەبێت بۆئەوەی شاعیران و نوسەران و كچ و كوڕی دڵدار ببنە میوانم، من ئەمەوێ لە ئێستەوە بەچاوی خەیاڵ تەماشای ئەو پاركە بكەم و دوای مردنی خۆم ببینم، ئەمەوێ بەدەم چریكەی دیلان و ئەڵڵا وەیسیەكەی مەردان و سرودی (خوایە وەتەن ئاواكەی)ـەوە ئاڵای كوردستانم تێوە پێچرابێ و بنێژرێم، من ئەمەوێ لە پرسەكەمدا مۆسیقا لێبدرێت، لەناو مەزارەكەمدا تابلۆی جوانی هونەرمەندانی شارەكەم هەڵبواسن، من ئەمەوێ دوای خۆم و بەناوی (بێكەس)ەوە خەڵاتێكی ساڵانە تەرخان بكرێت و بدرێت بە جوانترین دیوانە شیعری هەڵبژێردراوی ئەو ساڵە و خەرجی ئەم خەڵاتەیش لەو میراتە بدرێت كە جێیدەهێڵم".
هەر پاش بڵاوبونەوەی هەواڵی کۆچی ئەو شاعیرە گەورەی کورد، هاوڵاتیانی کوردستان داوایانکرد کە وەسیەتەکەی شێرکۆ بێکەس جێبەجێبکرێت، هاوکات زەردەشت رەفیقی بەڕێوەبەری بەشی راگەیاندنی شارەوانی سلێمانی، هەمان رۆژ ئاماژەی بەوەدا، کە ئەنجومەنی شارەوانی سلێمانی کۆدەبێتەوە و بڕیار لەوبارەیەوە دەدات.
لای خۆشییەوە ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی سەرەڕای ئەوەی رایگەیاند، ئەو کارە پەیوەندی بەوانەوە نییە، بەڵام پشتگیری بۆ داواکەی شاعیری گەورەی کورد شێرکۆ بێکەس دەربڕی و بە هەقی ئەو شاعیرەیان زانی، کە پاش نیو سەدە لە خزمەت بەشۆڕش و ئەدەبی کورد، ئەو وەسێتنامەیەی جێبەجێ بکرێت.
دواتریش شارەوانی سلێمانی بڕیاریدا، وەسێتەکەی شێرکۆ بێکەس بهێنرێتەدی، بەڵام ناشتنەکەی لە پارکی ئازادیدا کاتیی بێت تا ئەوکاتەی شاری رۆسنبیری دروستدەکرێت، دواتر بگوێزرێتەوە بۆ ئەوێ.
شێرکۆ فایەق بێکەس، ساڵی ١٩٤٠ لە سلێمانی لە دایکبوە، پاش ٧٣ ساڵ لە خەبات و تێکۆشانی بێوچان و بێ پسان لە پێناو میللەتەکەیدا، پاش جێهێشتنی سەدان شیعری نوێخوازی کوردی و هەزاران وشە بۆ فەرهەنگی زمانی کوردی، بە هۆی نەخۆشی شیرپەنجەی سی، لە نەخۆشخانەیەکی دور لە نیشتمانەکەی خۆی کۆچی دوایی کرد
سبەی
2013.8.8
به‌روار: 04/08/2017
9107 جار خوێندراوه‌ته‌وه
|